ایران: گزارشگران بدون مرز موارد سرکوب زنان روزنامه‌نگار پس از مرگ مهسا امینی را گزارش می‌کند
گزارشگران بدون مرز در دومین سالگرد جنبش اعتراضی زن، زندگی، آزادی که محرک آغاز آن مرگ مهسا امینی بود، فهرستی از اقدامات سرکوبگرانه نسبت به روزنامه‌نگاران زن تهیه کرده است که به شکل لحظه‌ای به‌روز خواهد شد. این زنان که زندانی شده و تحت پیگردهای خودسرانه قرار گرفته‌اند درواقع آزادی خود را در راه گزارشگری شجاعانه و مداوم هزینه کرده‌اند.
اگر کار زنان روزنامه‌نگاری چون الهه محمدی از روزنامۀ هم‌میهن و نیلوفر حامدی از روزنامۀ شرق نبود، چه بسا هیچ‌گاه جهانیان از مرگ مهسا امینی خبردار نمی‌شدند. مهسا امینی دانشجوی کرد جوانی بود که در روز 16 سپتامبر 2022/ 25 شهریور 1401، سه روز پس از دستگیری به علت نقض قانون سختگیرانۀ حجاب در ایران از دنیا رفت.
چه بسا اگر ویدا ربانی، روزنامه‌نگار در پاسخ به ادعای امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه مبنی بر این‌که در ایران خبرنگار زندانی وجود ندارد، از زندان قرچک نامه ننوشته بود و نگفته بود که «به عنوان یک خبرنگار... در این‌که ... در زندان به سر می‌برم تردیدی ندارم»، افکار عمومی گفتۀ وزیر خارجه را باور می‌کرد. اگر کار شجاعانۀ زنانی چون سعیده شفیعی، نسیم سلطان‌بیگی و غزاله زارعی نبود، اخبار و تصاویر جنبش «زن، زندگی، آزادی»- اعتراضاتی علیه رژیم استبدادی ایران که از سال 2022/ 1401 کشور را به لرزه درآورده است، هیچ‌گاه به دست مردم ایران یا بقیۀ دنیا نمی‌رسید. در کنار اینان نرگس محمدی، نویسنده و مدافع حقوق بشری نیز هست که بارها به دلیل روزنامه‌نگاری و کنشگری دستگیر شده است و همچنان سرسختانه پیگرد زنان توسط رژیم را گزارش می‌کند.
اکنون، دو سال پس از آغاز جنبش «زن، زندگی، آزادی» که به زندانی شدن یا محاکمۀ بیش از 100 روزنامه‌نگار انجامید گزارشگران بدون مرز به پروندۀ روزنامه‌نگاران زنی که همچنان در زندان‌های نظام قضایی سرکوبگر ایران، نهادی تحت نظارت رهبر ایران آیت الله خامنه‌ای، به سر می‌برند، اشاره می‌کند.
ویدا ربانی، تهران
خبرنگار هفته‌نامۀ خبری اصلاح‌طلب صدا و فعال مدنی
اتهام: اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور، تبلیغ علیه نظام و بر هم زدن نظم عمومی.
در زندان از: 24سپتامبر 2022/ 2 مهر 1401
وضعیت قضایی: ویدا ربانی پس از آن‌که اخبار جنبش «زن، زندگی، آزادی» را پوشش داد، در دسامبر 2022/ دی ماه 1401 بابت اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور و تبلیغ علیه نظام به شش سال حبس محکوم شد. به رغم آن‌که ربانی مشمول عفو رهبری اعلام‌شده در بهمن 1401/ 2023 شد همچنان به اتهامات جداگانۀ بر هم زدن نظم عمومی، توهین به مقدسات، تبلیغ علیه نظام و اجتماعی و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور در زندان است و تمام این اتهامات به دلیل پوشش دادن یک اعتراض نسبت به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به او وارد شده است. سپاه پاسداران متهم به این بود که در ژانویۀ 2020/ دی ماه 1398 به پرواز PS752 شلیک کرده است. ویدا ربانی در پی پوشش اخبار مربوط به این حادثه مجموعاً به 5 سال حبس محکوم شد که 3 سال از آن قابل اجرا بود و هم‌اکنون در حال سپری کردن این دوره است. ربانی همچنین به مدت پنج سال از کار کردن، استفاده از شبکه‌های اجتماعی و شرکت در اعتراضات و فعالیت‌های سیاسی نیز منع شده است.
صبا آذرپیک، تهران. خبرنگار مستقل و نویسندۀ سابق روزنامۀ اعتماد
اتهام: نشر اکاذیب، افترا و تهدید
در زندان از: 9 ژوئن 2024/ 20 خرداد 1403
وضعیت قضایی: دادگاه تجدید نظر استان تهران بر اساس چند مورد شکایت در مۀ 2024/ اردیبهشت 1402 صبا آذرپیک را به سه سال حبس محکوم کرد که 2 سال آن لازم‌الاجراست. او علاوه بر حبس به منع فعالیت در فضای مجازی به مدت 2 سال، جزای نقدی و اعادۀ حیثیت از شکات نیز محکوم شده است.
سعیده شفیعی، خبرنگار مستقل
اتهام: اجتماع و تبانی، و تبلیغ علیه نظام
در زندان از: 31 ژوئیۀ 2023/ 9 مرداد 1402. شفیعی از 2 مارس 2024/ 12 اسفند 1402 در مرخصی درمانی به سر می‌برد و در 6 سپتامبر 2024/ 16 شهریور 1403 به زندان بازگردانده شد.
وضعیت قضایی: شفیعی به اتهام اجتماع و تبانی به سه سال و هفت ماه حبس محکوم شده بود و در روز 30 ژوئیۀ 2023/ 8 مرداد 1402 به زندان رفت. این حکم مدتی بعد به سه سال و شش ماه و یک روز تقلیل یافت. او همچنین به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام به هشت ماه حبس محکوم شده بود که بعداً به هفت ماه و 16 روز کاهش یافت. شفیعی تنها حبس طولانی‌تر را که سه سال و شش ماه است تحمل خواهد کرد. او علاوه بر این‌ها به مدت 2 سال از مسافرت و عضویت در گروه‌ها و سازمان‌ها منع شده است.
پریسا صالحی: گزارشگر اقتصادی روزنامۀ دنیای اقتصاد
اتهام: فعالیت تبلیغی علیه نظام، مطابق ماده 500 قانون مجازات اسلامی
در زندان از: 28 آوریل 2024/ 9 اردیبهشت 1403 در زندان کچویی کرج
وضعیت قضایی: صالحی در فوریه 2024/ بهمن 1402 به یک سال حبس محکوم شد. این حکم در دادگاه تجدید نظر به 5 ماه حبس و منع سفر و فعالیت در فضای مجازی به مدت 2 سال تقلیل یافت.
نسرین حسنی، مدیر مسئول هفته‌نامۀ سیاحت شرق
اتهام: نشر اکاذیب در سامانه‌های رایانه‌ای و مخابراتی به قصد تشویش اذهان عمومی و ظاهر شدن در معابر بدون حجاب شرعی
در زندان از: 4 ژانویۀ 2024/ 14 دی 1402 او از اسفند 1402 در مرخصی پزشکی بود و در روز 28 ژوئن 2024/ 8 تیر 1403 به زندان بجنورد بازگشت.
وضعیت قضایی: حسنی در روز 5 نوامبر 2023/ 24 آبان 1402 به اتهام نشر اکاذیب در سامانه‌های رایانه‌ای به هفت ماه حبس و به اتهام ظاهر شدن در معابر بدون حجاب شرعی به 1 میلیون تومان (حدود 20 یورو) جزای نقدی محکوم شد. دادگاه تجدید نظر خراسان در روز 23 ژانویل 2024/ 3 بهمن 1402 حکم یک سال حبس به اتهام تبلیغ علیه نظام را که دادگاه بدوی صادر کرده بود، تأیید نمود.
نسیم سلطان‌بیگی، خبرنگار مستقل
اتهام: تبلیغ علیه نظام، اجتماع و تبانی به قصد برهم زدن امنیت کشور
در زندان از: 21 نوامبر 2023/ 30 آبان 1402
وضعیت قضایی: سلطان‌بیگی در روز 20 ژوئیۀ 2023/ 20تیر 1402 به اتهام تبلیغ علیه نظام به هشت ماه حبس و به اتهام اجتماع و تبانی به قصد بر هم زدن امنتی کشور به سه سال و هفت ماه حبس محکوم شد که حبس طولانی‌تر را تحمل خواهد کرد.
نیلوفر حامدی، خبرنگار روزنامۀ شرق و یکی از نخستین روزنامه‌نگارانی که خبر مرگ مهسا امینی را پوشش دادند
اتهام: فعالیت تبلیغی علیه نظام، اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور و همکاری با دولت متخاصم خارجی
در زندان از: 31 شهریور 1401. حامدی در روز 15 ژانویۀ 2024/ 25 دی ماه 1402 به قید وثیقه آزاد و در 12 اوت 2024/ 22 مرداد 1403 در دادگاه تجدید نظر به 5 سال حبس محکوم شد. او هم‌اکنون به قید وثیقه آزاد است و در انتظار احضار به زندان به سر می‌برد.
وضعیت قضایی: دادگاه تجدید نظر در 12 اوت 2024/ 22 مرداد 1403 نیلوفر حامدی را از اتهام همکاری با کشور خارجی تبرئه اما دو اتهام دیگر را تأیید کرد که حامدی هنوز برای گذراندن مدت حبس بابت این دو اتهام به زندان احضار نشده است.
الهه محمدی، خبرنگار هم‌میهن، تنها روزنامه‌نگاری که مراسم تشییع مهسا امینی را پوشش داد
اتهام: فعالیت تبلیغی علیه نظام و اقدام علیه امنیت ملی
در زندان از: 29 سپتامبر 2022/ 7 مهر 1401. آزاد به قید وثیقه از 15 ژانویه 2024/ 25 دی ماه 1402. دادگاه تجدید نظر در 12 اوت 2024/ 22 مرداد 1403 الهه محمدی را به 5 سال حبس محکوم کرد که هنوز برای گذراندن این مدت به زندان فراخوانده نشده است.
وضعیت قضایی: در تاریخ ۲۱ مرداد ۱۳۹۳/۲۲ مرداد ۱۳۰۳ دادگاه تجدیدنظر الهه محمدی را از اتهام همکاری با کشور خارجی تبرئه کرد، اما دو اتهام دیگر را تایید کرد و حامدی هنوز برای گذراندن دوران محکومیت به زندان احضار نشده است. مدت این دو اتهام.
نرگس محمدی، روزنامه‌نگار، نویسنده، مدافع حقوق بشر و برندۀ جایزۀ صلح نوبل در سال 2023
اتهام: فعالیت تبلیغی علیه نظام، اقدام علیه امنیت ملی و اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور
در زندان از: نوامبر 2021، آبان 1400 زمانی که اخیرترین دورۀ حبسش آغاز شد. نرگس محمدی تا کنون 13 بار دستگیر و 5 بار محکوم شده است و در مجموع 35 سال حکم حبس گرفته است. او تا کنون بیش از 10 سال را در زندان و مجموعاً 135 روز را در سلول انفرادی گذرانده است. با توجه به آن‌که اخیراَ در زندان وضع سلامت او رو به وخامت رفته است، خواست آزادی او به دلایل پزشکی بیش از هر زمان اولویت یافته است.
وضعیت قضایی: نرگس محمدی ابتدا در مۀ 2021/ اردیبهشت 1400 حکم گرفت و پس از آن در ژانویۀ 2022/ دی ماه 1400، اکتبر 2022/ مهر ماه 1401 و ژانویۀ 2024/ دی ماه 1402 به اتهامات جدید احکامی برای او صادر شد. مجموع احکام او 14 سال و دو ماه حبس و 154 ضربه شلاق است. به انتقام پافشاری او بر اطلاع‌رسانی از داخل زندان و به‌ویژه محکوم کردن خشونت جنسی نسبت به زنان و نقض سایر حقوق آنان در زندان اتهامات و احکام جدید در حال اضافه شدن بر احکام پیشین است. نرگس محمدی در دوران حبس خود از مراقبت‌های بهداشتی، مرخصی پزشکی و تماس با خانواده محروم بوده است و این وضعیت او را وا داشته است که برای احقاق این حقوق برای خودش و سایر زندانیان چندین بار اقدام به اعتصاب غذا کند. او در زندان به انزوا رانده شده و مورد آزار جنسی و رفتارهای آزارندۀ دیگر قرار گرفته است. او از نوامبر 2023/ آبان 1402 اجازۀ تماس تلفنی با خانوادۀ خود را نداشته است. نرگس محمدی به رغم این سرکوب به مبارزه در راه آزادی خود و تمام زندانیان زندان اوین ادامه می‌دهد.
