باج گیری طالبان از رسانه به گروگان گرفتن اطلاع رسانی مستقل است
از ماهها پیش در بسیاری از ولایت افغانستان افزون بر تهدیدهای همیشگی علیه رسانهها و ژورنالیستان، طالبان برخی از رسانهها را محبور به پرداخت باج به نام «مالیه» کردهاند.
در تاریخ۱۹ قوس ۱۳۹۶ ، احمد فرید عمر مدیر تلویزیون غزنویان در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد :« از بهار سال روان طالبان با ما از طریقهای مختلف تماس گرفتند و خواهان ۴۰۰ هزار افغانی شدند. انها گفتند این مالیه را از همه رسانهها و در سراسر کشور میگیرند. پس از چندین تماس و تهدید ما مجبور شدیم بخشی از ان را پرداخت کنیم.»
محمد عارف نوری مسوول اتحادیه ژورنالیستان و رسانههای ولایت غزنیاین گفته را تایید می کند. « از سه ماه پیش طالبان از مسؤولان رسانههای محلی خواستهاند که گزارش درامد سالانهشان را به این گروه بفرستند تا آنان میزان باجی را که باید به این گروه بپردازند، مشخص کنند.»
رادیو تلویزیون غزنویان تنها قربانی این باجگری نیست رسانه های دیگر از این میان از رادیو سما و رایو کلید نیز این باج خواسته شده است.
مسوولان رسانهها میگویند از همان آغاز مقامات ولایتی و حکومتی را از این تهدیدها مطلع کردهاند. از آن سو مقامات حکومتی تاکید دارند که مدیران این رسانهها همه مدارک این تهدیدها را برای پگیری و پیدا کردن عاملان تهدید، در اختیار مقامات قرار ندادهاند. مقامات حکومتی همچنین تاکید دارند که وضعیت امنیتی والسوالیها و ساحههای ولایت در کنترل است و می توانند امنیت رسانهها حفظ کنند.
رضا معینی مسوول دفتر افغانستان گزارشگران بدون مرز در این باره میگوید :« در برابر این وضعیت حفاظت از رسانهها و ژورنالیستان باید به اولویت اصلی مقامات حکومتی و ولایتی تبدیل شود. طالبان دشمنان آزادی رسانهها هستند و هدف انها گسترش سیاهچالهای اطلاعرسانی است. باید رسانهها و حکومت در همکاری نزدیک با هم راه حلی برای پایان دادن به این باجگیری و به گروگان گرفتن گردش آزاد اطلاعات پیدا کنند.»
در افغانستان با وجود همه تلاش اما وضعیت امنیتی روز به روز بدتر می شود. مقامات حکومتی بعنوان راه حل به رسانه پیشنهاد حفاظت از دفاتر رسانهها را میدهند. بدون شک این حفاظت مهم است اما باعث قطع ارتباط رسانه با محیط پیرامون و مردم خواهد شد. از سوی دیگر تجربه نشان داده است که این نوع حفاظت در شهرهای کوچک اثرمند نیست چرا که نه تنها دفاتر رسانه که همکاران و خبرنگاران نیز هدف هستند.
احمد فرید عمری با انتقاد از تاخیر و بی عملی مسوولان حکومتی اعلام کرده است که برای حفظ جان خود و هیجده همکارش این «مالیه» را پرداخت کرده است. این خبرنگار برای اعلام علنی این پرداخت امروزهم از سوی طالبان و هم از سوی مقامات حکومتی به اتهام « همکاری با دشمن» تحت فشار قرار دارد.
نزدیک به ۹ ماه است که رسانهها در غزنی زیر فشار قرار دارند. رادیو سما با مشکلات متعدد از جمله مالی روبرو شده است و رادیو کلید مجبور شده است نیروهای خود را به شدت تقلیل دهد.
نجیبه ایوبی مدیر گروه رسانه ای کلید در این باره به گزارشگران بدون مرز میگوید « ما تصمیم گرفتیم که این باج را نپردازیم و همان زمان هم همه مسوولان را از خطری که رادیو و همکاران را در محل تهدید میکند، مطلع کردیم. اما کاری انجام نشد. ناگزیر الان برای ولایت غزنی از طریق ماهواره برنامه نشر میکنیم که تنها دو تکنسین در محل اینکار را انجام میدهند. ۱۶ نفر از همکاران ما بیکار شدند. به همین دلیل نمیتوانم از محل گزارش و برنامه تهیه کنیم.»
بنا بر اطلاعات گردآوری شده از سوی گزارشگران بدون مرز رسانه های دیگری هم مجبور شدهاند به طالبان باج دهند. ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان نیز این امر را تایید کرده است. واقعیت این است که در غزنی حکومت بر همه این ولایت کنترل کامل ندارد.
در رده بندی جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۷ افغانستان از میان ۱۸۰ کشور جهان در رده ۱۲۰ قرار دارد.