شمارى از نشريه ها دربلخ ازچاپ باز مانده اند

باوصفى که امسال مطبوعات در ولايت بلخ رو به بهبودى است،اما شمارى از نشريه ها نظر به عوامل گوناگون، از چاپ باز مانده و حتى هيچ روزنامۀ اى در آنولايت وجود ندارد. صالح محمد خليق رئيس اطلاعات و فرهنگ ولايت بلخ به آژانس خبرى پژواک گفت که يگانه روزنامه غير دولتى ( جهان نو) تا اواخر سال گذشته به عمر مطبوعاتى اش ادامه داد، اما بعداً از چاپ افتيد. خليق ميگويد که بعد از سقوط حکومت طالبان، روزنامه هاى غير دولتى( بازتاب) و (سحر) نيز با مطالب خبرى و تحليل هاى سياسى به فعاليت آغاز کردند، ولى آنها هم در اوايل سال گذشته به سرنوشت (جهان نو) مواجه شدند. وى يک علت رکود روزنامه ها را، مشکل مالى و بودجوى عنوان کرده، افزود که اگر چه مديران آن ورزيده و مجرب بودند، اما گروپ منظم و مطالب خوب نداشتند که توجه خواننده گان را جلب نمايند. اما عبدالقيوم بابک، مدير مسوول و صاحب امتياز روزنامۀ از نشربازماندۀ جهان نو به آژانس خبرى پژواک گفت که علت توقف روزنامه ،دستگيرى سيد پرويزکام بخش خبرنگان روزنامه بوده است. وى ميگويد که بعد از دستگيرى کامبخش ، هيئت تحرير به طور اعتراض از کار در روزنامه خوددارى نمودند. کام بخش محصل صنف سوم پوهنځى ژورناليزم پوهنتون ولايت بلخ به اتهام نوشتۀ مقالۀ توهين آميز که گفته ميشود آنرا از سايت انترنتى اخذ و در بين محصلين تقسيم نموده بود ، سال گذشته از سوى رياست امنيت ملى بلخ بازداشت شد. به ادعاى محکمۀ ابتدائيه بلخ ،در اين مقاله به آيات قرآنى توهين شده و در برابر رسول اکرم صلى الله عليه وسلم، از الفاظ رکيک و غير اسلامى استفاده شده است. کامبخش بعد از آن خواهان محکمۀ استيناف در کابل شد. امامحکمه علنى وى به علت عدم موجوديت شاهدان در سال جارى، براى چندمين بار در کابل به تعويق افتيده است. بابک ميگويد که نشريه هاى که ازطريق احزاب سياسى تمويل ميشوند هر چند مطالب خوب ندارند، اما چون روى مصلحت هاى حزبى و گروهى ميچرخند، از نشر باز نمانده اند؛ اما نشريه هاى آزاد با مشکل مالى وديگر مشکلات روبرو شده و به همين علل با مشکل چاپ بر ميخورند. موصوف گفت: (( تصميم خاص در مورد فعال شدن مجدد روزنامه نداريم .)) (جهان نو) در سال ١٣٨١ به شکل هفته نامه وارد صحنۀ مطبوعات شد و از سال ١٣٨٦ به روزنامه تبديل شد. چهار ماه اول از دو تا چهار هزار شماره چاپ ميشد و حتى به برخى ولايات ديگر شمال نيز، توزيع ميگرديد. اما رئيس اطلاعات و فرهنگ ولايت بلخ ميگويد که با آنهم مطبوعات در سال جارى روبه بهبودى بوده و يکى از عوامل بهبودى آن اينست که قبلاً نشريه ها گاهنامه و به سايز کوچک چاپ ميشدند، اما حالا به هفته نامه تبديل شده و سايز(شکل) آن بزرگتر شده است. موصوف از گاهنامه بيدار ملى دولتى ،عصر نو و رشاد غير دولتى به حيث گاهنامه هاى ياد کرد که به هفته نامه مبدل شده اند. در گذشته در ولايت بلخ ،نشريه به زبان پشتو وجود نداشت، اما از چند سال بدينسو، مجله هاى پرخه و پسرلى (غير دولتى) به فعاليت آغاز کرده اند. پسرلى مجله اجتماعى، سياسى است که به سطح ولايت شمال در مزار شريف چاپ ميشود و پرخه مجلۀ اجتماعى و ادبى است که منحصر به سطح ولايت بلخ است. در کنار آنها، نشريه هاى غيردولتى به زبانهاى درى و ازبکى مانند عصر جوان، پديده، يلدوز،ترنم و پرتو با مطالب ادبى، اجتماعى و تحليلى نيز در ولايت بلخ به چاپ ميرسند. خليق ميگويد که تا ٣٠ نشريۀ راجستر شده در رياست اطلاعات و فرهنگ بلخ فعاليت دارند؛اما شمار ديگراز جمله ( افشار، گذار، راه، کار و صنعت ، شفاء و... ) به مرور زمان، از چاپ بازمانده اند. موصوف گفت که در سقوط نشريه ها مشکل سياسى وجود نداشته و دولت سانسور نيز نمى کرد ،علت عمده آن بوده که بين نويسنده گان همآهنگى نبود، اگر همآهنگى پيدا شود، ممکن است که بلخ صاحب روزنامه شود و امکان دارد که يکى از هفته نامه ها به روزنامه تبديل گردد. رئيس اطلاعات و فرهنگ بلخ اظهار داشت که قبلاً مشکلات تخنيکى در بخش چاپ وجود داشت؛ نشريه ها اکثراً به کابل و پشاور پاکستان براى چاپ ارسال ميشد،اما در دوسال اخير، مشکل چاپ با فعال شدن مطبعۀ مجهز غير دولتى در مزار شريف. حل شده است. اما مجيب لحاظ، مدير مسوول مجلۀ پرخه ميگويد که اگر چه امکان چاپ در مزار شريف فراهم شده، اما قيمت آن بلند است. به طور مثال، اگر يک مجله ٦٠ صفحه اى را در مزار شريف چاپ نمايند، حدود ٦٠ هزار افغانى مصرف بر ميدارد و اگر آنرا در پشاور چاپ نمايند، کمتر از نصف آن مصرف ميشود. لحاظ مى افزايد که مطبعۀ مزار براى نشريه هاى کوچک که صفحات کم داشته باشند، خوب است. مدير مسوول مجلۀ پرخه درمورد علت سقوط روزنامه ها به اين نظر است که روزنامه ها مطالبى را نشر نمى کنند که علاقۀ خواننده گان را جلب کند و آنرا خريدارى نمايند تا براى روزنامه ها منبع عايداتى پيدا شود و به پاى خود بايستند. خواننده گان نيز علت سقوط روزنامه ها را در نحوه نشر مطالب آن ميدانند. امان الله څرگند محصل سال چهارم پوهنځى ادبيات پوهنتون بلخ ميگويد که مطالب ضعيف روزنامه ها باعث سقوط آنها شده است. څرگند گفت: (( اکثر مطالب بخش خبرى نشريه ها از راديو و تلويزيون و بيشتر در مورد ساير ولايات بوده، روزنامه بايد بيشتر اخبار داغ خود ولايت را نشر کند؛ همين علت است که بازار نداشته و به عمر مطبوعاتى خود ،ادامه داده نمى توانند.)) نامبرده مى افزايد که بلخ ولايت فرهنگى است ، مردم به مطالعۀ علاقۀ زياد دارند، مشروط بر اينکه نشريه ها بتوانند به مردم اخبار و مطالب خوب و جالب را برسانند. مشکل مطبوعات در حالى در بلخ احساس ميشود که نماينده گان اکثر رسانه هاى خبرى در مزارشريف عملاً فعاليت دارند. در مزار شريف ٧ راديوى غير دولتى (( کليد، رابعۀ بلخى، ستارۀ سحر،لحظه، راديو آزادى آيساف و نهاد ) ،يک راديو- تلويزيون خصوصى بنام آرزو و راديو- تلويزيون ملى ، نيز فعاليت دارند و علاقۀ مردم به رسانه هاى سمعى و تصويرى نسبت به رسانه هاى چاپى بيشتر است. استاد رحيم ابراهيم نويسنده و ژورنالست ولايت بلخ ميگويد : (( اکثر مردم بى سواد اند و روزنامه و نشريه را خوانده نمى توانند، به همين علت راديو و تلويزيون را ترجيح ميدهند. )) وى مى افزايد فيصدى کمى که سواد دارند، روزنامه و نشريه براى آنها مطالب و موضوعات جديد را ارايه کرده نمى توانند و رسانه هاى تصويرى و سمعى خبر و مطالب جديد را در وقت مناسب ميرسانند؛ از همين جهت، علاقه به چنين رسانه ها بيشتر است. اين نويسنده اظهار داشت که نشريه ها از يکسو منبع قوى مالى ندارند و از سوى ديگر، امکانات لازم ندارند که ژورنالستان مطالب جديد و مورد توجه خواننده گان را فراهم نمايند، به همين خاطر، توجه مردم را جلب کرده نتوانسته و بازار ندارند. به نقل ازآژانس خبرى پژواک،