دروغ حکومتی در سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی : دو بار قربانی شدن روزنامهنگاران
گزارشگران بدون مرز(RSF) احضار، بازرسی خانهها، تهدید روزنامهنگاران و مجبورکردن آنها به بستن حساب هایشان در شبکههای اجتماعی را برای اعتراض به بیاعتبار شدن رسانهها و خبرنگاران برای پوشش دروغ حکومتی محکوم میکند. دهها روزنامهنگار در تیررس سرکوب بیشتر قرار گرفتهاند.
به مدت سه روز برخی از روزنامهنگاران ناخواسته به شکل گسترده دروغ حکومت جمهوری اسلامی ایران را در تکذیب سرنگون کردن هواپیما اکرایینی که به مرگ ۱۷۶ تن انجامید، پوشش دادند. در پی اعتراف مقامات حکومتی و پذیرش سرنگون کردن این هواپیما با شلیک موشک های پدافند هوایی، هشتاد روزنامهنگار ایرانی در بیانیهای اعلام کردند : « ما نیز از شنیدن اینهمه دروغ از رسانههای رسمی خستهایم و متاسفیم که تمامی روزنامهها هماهنگ با «رسانه ملی» و بدون تحقیق و بررسی جوانب واقعه، به تکرارِ یک دروغ بزرگ اقدام کردند و افشای واقعیت چیزی جز شرمساری و رسوایی برای آنها در برنداشت.»
اعترافهای فرماندهان سپاه پاسداران در سرنگون کردن هواپیما موجی از خشم و اعتراض را در بسیاری از شهرهای کشور و به ویژه در تهران با شعارهایی علیه دروغ بی آبرویی برانگیخت. پس از سرکوب این اعتراضها مقامات جمهوری اسلامی فشار و تهدید علیه رسانهها و روزنامهنگاران بیشتر کردند، انتشار اطلاعات نایکسان با مواضع رسمی در رسانهها ممنوع شد.
بیش از ۲۰ روزنامهنگار زیر تهدید بازداشت
بنا بر اطلاعات گردآوری شده بدست RSF، از تاریخ ۱۸ دی ماه ۱۳۹۸، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی دست کم ۲۱ روزنامهنگار را در شهرهای مختلف ایران احضار و بازجویی کردهاند. هیچکدام از این روزنامهنگاران بازداشت نشدهاند، اما هر لحظه امکان بازداشت آنها وجود دارد. برخی از این روزنامهنگاران هشدار برای« موضعگیری در شبکههای اجتماعی» را از سوی تحریریه خود دریافت کردهاند. از این میان شماری مجبور شدهاند که حسابهای خود را در اینستناگرام، توییتر و فیسبوک ببندند و یا تنها از « وضعیت آب و هوا » بنویسند.
در دو هفته اخیر منازل و محل کار برخی از روزنامهنگاران بدست اطلاعات سپاه پاسداران بازرسی شده است و کامپیوتر، تلفن همراه، کتاب و دست نوشتههای آنها ضبط شده است. از این میان مازیار خسروی روزنامه نگار سابق روزنامه شرق، یاسمن خالقیان روزنامهنگار مستقل، مولود جاحی زاده روزنامهنگار نشریه تعادل و یغما فشخامی روزنامهنگار سابق سایت اطلاع رسانی دیده بان. این دو آخرین سابقه بازداشت در سالهای گذشته را دارند. ماموران اطلاعات سپاه آنها به آنها اعلام کردهاند در انتظار احضار باشند.
سانسور نظامند
شیوههای همیشگی اعمال سانسور همچنان بکار گرفته میشوند و تحریریههای رسانهها چون گذشته فهرست موضوعهای ممنوعه را از نهادهای گوناگون حکومتی دریافت میکنند. از این میان شورای عالی امنیت ملی، دادستانی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران و ..... افزون بر این « توصیهها» و احضار، روش دیگری چون فشار بر مسئولان رسانهها برای مهار روزنامهنگاران نیز برای تهدید و وادار به سکوت کردن آنها بکار گرفته شده است.
یکی از روزنامهنگاران احضار شده در تهران که خواهان فاش شدن نامش نیست به گزارشگران بدون مرز گفت : « خبر احضارم را سردبیر روزنامه به من داد، من گفتم این شیوه احضار غیرقانونی است و من نخواهم رفت. همان شب فردی به تلفنم زنگ زد و بدون سلام شروع کرد به فحاشی کردن. فردای آن روز مجبور شدم به محل تعیین شده از سوی وزرات اطلاعات بروم. در آنجا مرا به همه جرمهای واقعی و خیالی متهم کردند. مجبور شدم تعهدی را امضا کنم و همه حسابهایم در شبکههای اجتماعی ببندم. گفتند منتظر احضار به دادگاه باش.»
روزنامهنگار دیگری از جنوب کشور میگوید « من را اطلاعات سپاه پاسداران احضار کرد و همه گفتههایشان در باره نوشتههایم در اینستاگرام بود که از پوشش دروغ حکومتی در باره هواپیما ابراز شرمندگی کرده بودم. در آخر گفتند : اگر نمیخواهی ده سال آینده را در زندان بگذرانی و زنده بمانی هم در ِ دهانت را ببند و هم حسابهایت را در شبکههای اجتماعی. همین. با دشمن همکاری نکن.»
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همچنان درکار شکار فعالانی است که در شبکههای احتماعی خبرهای « خطای انسانی» نظام را نقد و یا روشنگریهای روزنامهنگاران و رسانهها در خارج از کشور را پوشش می دهند. این شهروند-خبرنگاران، امروز در ایران مرکز مبارزه برای اطلاعرسانی آزاد هستند. در طی دو ماه گذشته در سراسر ایران دست کم بیست تن از آنها خودسرانه احضار و یا بازداشت شده اند.
یکسال پیش در ۱۸ بهمن ۱۳۹۷ و به مناسبت سالگرد انقلاب گزارشگران بدون مرز(RSF) ۴۰ سال دروغ حکومتی در باره سرکوب قضایی را بر ملا کرد. رضا معینی مسئول دفتر ایران RSF در این باره می گوید : « یک سال پس از این روشنگری روزنامهنگاران در ایران بازهم قربانی دو سویهی دروغ حکومتی شدند. امروز بر جهان آشکار شده است که چگونه در جمهوری اسلامی ایران که به گفته رهبرش علی خامنهای ‘آزادترین کشور جهان است’، سرکوب آزادی اطلاعرسانی، دروغ و نقض فاحش و پیاپی حقوق بشر را نهادینه کرده است.»
جمهوری اسلامی ایران درردهبندی جهانی آزادی مطبوعات ۲۰۱۹ گزارشگران بدون مرز از میان ١٨٠ کشور جهان در رده ۱۷۰ قرار دارد.