بیست و هفت روزنامهنگار زن زندانی در شرایطی بسیار دشوار بسر میبرند
به مناسبت ۸ مارس روز جهانی زن، گزارشگران بدون مرز(RSF) یادآور میشود که ۲۷ روزنامهنگار زن در زندان بهسرمیبرند، این درحالیاست که برخی از آنها در زندان، قربانی شکنجه وآزارهای جنسی هستند. گزارشگران بدون مرز خواهان آزادی فوری و بی قید و شرط همهی آنها است.
هر چقدر به تعداد زنان روزنامهنگار افزوده میشود به تعداد زنانی که قربانی سرکوب رژیمهای اقتدارگرا میشوند نیز افزوده میشود. از ۳۳۴ روزنامهنگاری که در پایان فوریه سال ۲۰۱۹ زندانی از سوی گزارشگران بدون مرز شمارش شدهاند، ۲۷ تن یا ۸٪ از آنها زن هستند. پنج سال پیش، تنها ۳ درصد از ۳۵۶ روزنامهنگار بازداشت شده، زن بودند.
زندانهای روزنامهنگاران زن در حال حاضر در نه کشور جهان متمرکز هستند. ایران و چین بهعنوان بدترین کشورها از نظر تعداد بیشتر روزنامهنگاران زن زندانی گزارش شدهاند: هفت نفر در هر کدام ازاین کشورها. سپس ترکیه که با وجود آزادی تقریباٌ دو هفته پیش روزنامهنگارو تصویرگر معروف کرد زهرا دوقان، هنوز چهار روزنامهنگار دیگر در بند هستند. عربستان سعودی با سه زندانی، ویتنام دونفر و مصر، بحرین، سوریه و نیکاراگوئه هرکدام یک روزنامهنگار زن زندانی دارند.
متهم شدن به بدترین اتهامها فقط برای نوشتههایشان
مقالهها و یا پستهای آنها در شبکههای اجتماعی است که آنها را درزیرذرهبین مقامات کشورهایشان قرارمیدهد . با این حال، این روزنامهنگاران اغلب برای "تبلیغ و عضویت در یک گروه تروریستی" درترکیه و مصر و یا "تماس های مشکوک با اشخاص خارجی" درعربستان سعودی مورد پیگرد قانونی قرار میگیرند. اتهامهای مبهم و غیرقابل اثبات، که سنگینترین احکام زندان را برای آنها در پی دارد.
در ایران روزنامهنگار و مدافع حقوق بشر نرگس محمدی و نیز مدیر وبلاگ پینوشت، هنگامه شهیدی، بهترتیب به اتهام "توطئه علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی" و" توهین به رئیس قوه قضایی کشور" به ده و دوازده سال زندان محکوم شدهاند. . پیش از این، همکار ایرانی- انگلیسی آنها رویا صابری نژاد نوبخت، برای پستهای فیس بوک خود دستگیر و ابتدا پیش ازآن که حکم اوبه ۵ سال کاهش یابد، در سال ۲۰۱۴ به ۲۰ سال زندان محکوم شد.
حکمهای حبس ابد
برای خاموش کردن همیشگی این صداهای مزاحم، برخی از کشورها از صدور احکام سنگین زندانهای طولانی دریغ نمیکنند . درچین، یکی از اعضای جامعه مسلمان ایغور، سرپرست سابق وب سایت خبری سالکین، گولمیرا ایمین در سال ۲۰۱۰به اتهام "جدایی طلبی" و "افشای اسرار دولتی" به حبس ابد محکوم شد. در ترکیه نیر همین حکم برای یک روزنامهنگار ۷۴ ساله صادر شد. نازلی ایلیجاک روزنامهنگارسرشناس ترک به اتهام شرکت در یک برنامه انتقادی شب قبل از کودتای نافرجام ژوییه ۲۰۱۶ ، همزمان با دو همکار برجسته اش، برادران التان، به حبس ابد با اشد مجازات یعنی حبس در زندان انفرادی بدون حق استفاده از مرخصی و بدون هیچ عفوی ،محکوم شدند .
کریستوف دولوار، دبیرکل سازمان گزارشگران بدون مرز در این باره میگوید: "بیست و هفت روزنامهنگار زن در حال حاضر از آزادی خود به سبب نوشتهها و گفتههای جسورانهاشان محروم هستند. هیچ مانعی دربرابر این محرومیتها وجود ندارد . آنها که قربانیان محکومیتهای نامناسب و غیرمنصفانه هستند، اگر که مورد شکنجه و آزار جنسی قرار نگیرند، باید همانند همکاران مرد خود، سختترین شرایط بازداشت را تحمل کنند. گزارشگران بدون مرز خواستار آزادی فوری آنها است و از سازمان ملل متحد خواهان اتخاذ اقدامات عملی در این موارد است. "
شرایط بازداشتهای غیر انسانی
روزنامهنگاران زن، مانند همکاران مرد خود، درشرایط سختی در زندان به سر میبرند. در نیکاراگوئه، لوسیا پیندا اوبو مدیر کانال خبری بیست وچهار ساعته ۱۰۰٪ نوتیسیاس قبل از انتقال به یک بازداشتگاه زن ۴۱ روز در زندان امنیتی الچیپوت گذراند. خوزه ایناسیو فاریا نماینده اتحادیه اروپا که فرصت بازدید از روزنامهنگاران زندانی را داشت خاطرنشان کرد که در این بازداشتگاه که در زمان سوموزا دیکتاتور نظامی نیکاراگوئه مرکزحساسی بوده است، شرایط بازداشت غیرانسانی است.
در ویتنام، ترنسپه تینگا، وبلاگ نویس و فعال مدافع کارگران مهاجر،متهم به انتشار محتوای ضد دولتی در وبسایتش، بیش از شش ماه تا زمان محاکمهای که تنها یک روز ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۷ برگزار شد، در بازداشت مخفی نگه داشته شدهبود .مقامات زندان به دلیل "عدم پذیرش گناه"، او را تقریبا به مدت یک سال از تماس تلفنی و ملاقات محروم کردند. وکیل او، که تنها یک بار قبل از محاکمهاش توانست با او ملاقات کند، بهشدت نگران سلامت رو به وخامت او بود.
در ایران،همواره مراقبتهای بهداشتی و پزشکی چه در زندان قرچک، یکی از بدترین زندانهای کشور،که در حال حاضر سپیده مرادی،آویشا جلال الدین و شیما انتصاری سه همکار سایت مجذوبان نور و ازدروایش گناباد، محکومیت پنج سال خود را در آنجا میگذرانند و چه در زندان سیهنام اوین در تهران، نادیده گرفته میشوند. این اهمال در مراقبتهای پرشکی و بهداشتی تا جایی است که در آن روزنامه نگاران زندانی به طور منظم برای اعتراض به شرایط بازداشتگاه و عدم دسترسی به درمان پزشکی مناسب، اعتصاب غذا میکنند . چندین گزارش سازمان ملل مبین این واقعیت است که در ایران نسبت زنانی بیمار زندانی بیشتر از مردان زندانی است . تبعیض اعمال شده بین مردان و زنان توسط یک جامعه فوق محافظه کار و نفرت دیرینهی رژیم اسلامی علیه روشنفکران و دگراندیشان وضعیت زندانیان را در ایران وخیمتر کرده است. تقی رحمانی همسر نرگس محمدی معتقد است که "شرایط بهداشتی زندان برای مردان دشوار است، اما برای زنان، عدم بهداشت زندان وحشتناک و مشکل سازتر است."
شکنجه، تحقیر و آزار جنسی
حتا بدترین رفتارها از آنها دریغ نمیشود. در چین، گولمیرا ایمین تحت شکنجه قرار گرفت و مجبور شد بدون داشتن وکیل، مدارکی را در بازداشت امضاء کند . برای زنان در مصر، شکنجه فیزیکی با خطر تجاوز جنسی و آزار و اذیت جنسی همراه است.
به گفته بستگان عکاس- خبرنگار جوان، شروق امجد احمد السید، که در ۲۵ آوریل سال پیش دستگیرشد، او مورد توهین و تهدید قرار گرفت، تا جایی که تحت این فشارها اعتراف کرد که درصدد ایجاد یک صفحهی اینترنتی بود تا آرامش عمومی را به هم بزند و نیز وابسته به جنبش ممنوع اخوان المسلمین است.
در عربستان سعودی، وضعیت عمان النفجان، مؤسس وبلاگ زن عرب و همچنین نؤوف عبدالعزیز الجراوی، وبلاگ نویس که همکار سایت عرب نون نیز بود نگران کننده است . طبق گفته سازمان غیر دولتی القسط در عربستان سعودی،این دو از فعالان فمینیستی هستند که که پس از دستگیریاشان در بهار ۲۰۱۸ شکنجه شدهاند.این سازمان گفته است که برخی از فعالان نیز مورد آزار جنسی قرار گرفتند، به زور برهنه شدند و عکسهای برهنه از آنها گرفته شده و آنها راوادارکردهاند که زندانیان دیگر را درآغوش بگیرند.
ناپدید شدن در زندان ها
اتهامها علیه عمان النفجان و نؤوف عبدالعزیز هنوز به اطلاع عموم نرسیده است. مانند این دو، در سایر نقاط جهان، شش روزنامهنگار دیگر در حال حاضر بدون محاکمه دربازداشت بهسرمیبرند. در بعضی موارد، بستگان آنها نیزاز آنها بیخبر هستند. در چین،سه شهروند-خبرنگار زن زائوهیو لی،چائو کین و جیهین زهانگ که به ترتیب در سالهای ۲۰۱۶،۲۰۱۵و۲۰۱۷ بازداشت شدهاند، تا کنون هیچی اطلاعی ازآنها در دست نیست.
تل الملوهی، وبلاگ نویس سوری نیز در زندان ناپدید شده است. اوکه در سال ۲۰۱۱ به پنج سال زندان محکوم شد، مدتها پیش باید آزاد میشد. آخرین باری که او دیده شده است در سال ۲۰۱۶بود که به زندان امنیتی در دمشق منتقل شد. او زمانی که در سال ۲۰۰۹بازداشت شد هنوز نوزده سال نداشت. او یکی از جوانترین و قدیمیترین روزنامهنگاران زندانی است.