برندگان ۲۰۱۸ جایزه آزادی رسانه‌های گزارش گران بدون مرز (RSF) : ماتیو کاروانا گلیزیا، از کشور مالت، ساوتی چاتورودی از کشور هندی و اندی اسپینا وارونا از فلیپین

برای نخستین بار در تاریخ این گزارش‌گران بدون مرز مراسم  اهدای جوایز  در دفتر لندن سازمان برگزار شد. در کل ۱۲ روزنامه نگار، سازمان مردم نهاد و رسانه در سه بخش شجاعت، کارایی و استقلال نامیده شده‌ بودند. به مناسبت برگزاری این مراسم در شهر لندن جایزه‌ای ویژه‌ی « نگاه گزارش‌گران بدون مرز RSF  » به یکی از روزنامه‌نگاران این کشور اهدا شد.

 

جایزه شجاعت به روزنامه نگار، رسانه، و یا نهادی داده می‌شود که برای انجام وظيفه و دفاع از روزنامه‌نگاری در محیطی پر ستیز و با وجود خطر برای آزادی و ایمنی‌اش شجاعت داشته است.

 

 جایزه شجاعت ۲۰۱۸ به ساوتی چاتورودی روزنامه‌نگار هندی قربانی کارزارهای پر خشونت آنلاین داده شد. وی که قربانی حملات سایبری  خشونت‌باری شده است، تصمیم گرفت به این حمله‌ها با سلاح ژورنالیسم پاسخ دهد. ساوتی چاتورودی کار کاوشگرانه‌ای را در باره  سلول IT حزب نخست وزیر ناراندرا مودی انجام داده بود  که به داشتن ارتشی از اوباشان اینترنتی‌ مشهور است. نتایج این تحقیقات  با سند و مدرک نشان داد که حزب حاکم این ارتش ترول‌ها را سازمان داده است. وی در کتابش  که با عنوان « من یک ترول هستم، ورود به جهان ارتش رقمی حزب BJP  » منتشر شده است، به تفصیل چگونگی حمله‌های ترول‌ها هدایت شده را اشکار کرده است. پس از انتشار این کار کاووشگرانه و استقبال از آن، ساوتی چاتورودی بارها تهدید به مرگ شده است. 

جایزه کارایی به روزنامه نگار، رسانه، و یا نهادی داده می‌شود که تاثیری پیدا در بهتر کردن وضعیت آزادی، استقلال و کثرت‌گرایی در روزنامه‌نگاری و بیداری وجدان جمعی  داشته است.

 

جایزه کارایی ۲۰۱۸  به ماتیو کاروانا گلیزیا ، روزنامه‌نگار ۳۲ ساله از  کشور مالت اهدا شد. وی به مدت ۵ سال با کنسرسیوم جهانی روزنامه‌نگاران کاووشگر همکاری و بنیان‌گذار بخش داده‌ها و جستجوی این کنسرسیوم بود. وی مهندس اصلی را در کار‌های تحقیقی کنسرسیوم  از این میان آفشور لکس،سوئیس لکس،لوگزامبورگ لکس و اسناد پاناما بر عهده داشت و برنده جایزه پولیتزر ۲۰۱۷ برای کارش در پروژه اسناد پاناما شد. وی در سال ۲۰۱۸ کنسرسیوم جهانی روزنامه‌نگاران کاووشگر را ترک کرد تا تمام وقت به تحقیق در باره قتل مادرش بپردازد. دافین کاروانا گلیزیا  در سال ۲۰۱۷ در پی کار کاووشگرانه‌اش در باره فساد  مقامات حکومتی در کشور مالت کشته شد.

جایزه استقلال به روزنامه نگار، رسانه، و یا نهادی داده می‌شود که  در برابر فشارهای اقتصادی، سیاسی و مذهبی و برای استقلال رسای رسانه پایداری می‌کند.

 

جایزه استقلال ۲۰۱۸  به اندی اسپینا وارونا به چهره برحسته روزنامه‌نگاری فلیپین اهدا شد. وی تا کنون چندین کار کاووشگرانه در باره مسائل حساس‌ ِ جامعه فلیپین منتشر کرده است. از این میان در باره تن‌فروشی کودکان، خشونت علیه زنان، دگرباشان و یا جبهه آزادیبخش اسلامی مورو. وی همچنین مدرس و برگزار کننده کارگاه‌های آموزشی برای رسانه‌ها است.  اندی اسپینا وارونا امروز درکنار رسانه‌هایی چون سایت اطلاع رسانی Rappler و یا ABS-CBN ، شناسه پایداری در برابر «دمکراتوری» رییس جمهور رودریگو دوترت شده است. رییس‌ جمهور فلیپین، از سال ۲۰۱۶ که به قدرت رسیده است کازاری علنی و خشن علیه روزنامه‌نگاران به راه انداخته است.

نگاه گزارش گران بدون مرز (RSF) جایزه ای است نوبنیاد در سال روان که به روزنامه‌نگار، رسانه، و یا نهادی در بریتانیا داده می‌شود که نشان از شجاعتی ویژه و یا کارایی برجسته و تلاشی موثر برای برآمد استقلال در روزنامه‌نگاری کرده است.  

جایزه نگاه گزارش‌گران بدون مرز به کارولین کادوالدر روزنامه‌نگار گاردین و ابزرور اهدا شد. این روزنامه‌نگار با ساختن گزارشی از دستکاری پروسه‌های دمکراتیک در ایالات متحده امریکا و بریتانیا پرده از نقش کامبریج انالیتیک در کارزارهای انتخاباتی دونالد ترامپ و برکزیت (رفراندم خروح انگلستان از اروپا) برداشت. کار کاووشگرانه او نشان داد که این شرکت پردازش داده‌ها در همکاری با ستاد انتخاباتی دونالد ترامپ و کارزارگران Leave در بریتانیا میلیون‌ها پروفایل فیس‌بوک رای دهندگان را در اختیار گرفته و مورد سو استفاده قرار داده است تا با آنها نرم‌افزاری برای تاثیرگذاری بر انتخاب رای دهندگان بسازد

کریستف دو لوار دبیر اول گزارش‌گران بدون مرز در این باره گفت : « هر سال جایزه گزارش‌گران بدون مرز  برای آزادی رسانه‌ها همایشی است از شجاعت، سخت کوشی و کیفیت کار روزنامه‌نگاران در سراسر جهان است که برای جستجوی حقیقت از بازدارندگی‌ها و خطرهای بی‌شماری گذر می‌کنند. امیدواریم که این جایزه در برابر فشار‌های فزاینده علیه آنها و  رسانه‌شان برای تدوام داری کارشان حمایت و حفاظت شایسته‌‌ای فراهم آورد.»

 

امسال  برندگان از سوی هیات داوران گرد امده از سراسر جهان انتخاب شده‌اند از این میان شیرین عبادی برنده صلح نوبل ایرانی، واو کیاچی فعال سیاسی نامدار چین، ویر هاسکی رپیس گزارش‌گران بدون مرز، اِوو و.لارد چهره برجسته روزنامّ نگاری لندن، جیمز هاردینک رپیس سابق بی بی سی و جون اسنو مدیر کانال چهار نیوز که حایزه « روحیه گزارش‌کران « را انتخاب کرده‌اند.

 

گزارش گران بدون مرز (RSF) در سال ١٩٩٢ بنیاد گذاشته شد و تاکنون هر سال به يک روزنامه‌نگار مدافع آزادی رسانه‌ها، و یک رسانه مستقل اهدا می‌شد. این جایزه برای تشویق و به ویِژه شناساندن کار رسانه‌ها و روزنامه نگارانی‌ست که به شکل روزمره برای آزادی بیان و رسانه‌ها در جهان تلاش می‌کنند. از سال ١٩٩٢ ده‌ها زن و مرد، تحریره‌های رسانه ها و سازمان‌های مدافع آزادی بیان و مطبوعات اهدا داده شده است. بسیاری از برندگان این جایزه که زندانی بوده‌اند، امروز دوباره فعالیت خود را از سر گرفته‌اند، برخی دیگر مجبور شده‌اند راه تبعید در پیش گیرند، اما همه در یک امر هم‌نظرند، ادامه تلاش برای جامعه ای آزاد و برخوردار از رسانه‌های آزاد مستقل. در عرصه جهانی لیو شیابو مدافع آزادی اطلاع‌رسانی فقید چینی، رائف بدوی وبلاگ نویس از عربستان سعودی، روپزنامه‌نگار شجاع سوری زینا ارهیم و روزنامه جمهوریت برندگان این جایزه بوده‌اند.

در سال ۲۰۱۷ سهیل عربی دومین برنده ایرانی جایزه شهروندخبرنگار ( وب‌نگار) بود. در سال ۲۰۰۹ این جایزه به وب‌نگاران سایت تغییر برای برابری داده شد که پروین اردلان فعال حقوق زنان، روزنامه‌نگار و یکی از سردبیران سایت ، جایزه را دریافت کرد. دو روزنامه‌نگار ایرانی رضا علی‌جانی در سال ٢٠٠١ و رضا تاجیک در سال ۲۰۱۰ برندگان این جایزه بوده‌اند. جایزه ۲۰۱۱ رسانه نیز به روزنامه ۸ صبح افغانستان داده شده است و جایزه ۲۰۰۷ به مسعود خیام خبرنگار طلوع  داده شده است.

 

امسال در بخش جایزه کارایی از افغانستان افسر صادق ولی مدیر رادیو د هیلو کاروان  در ولایت خوست افغانستان حضور داشت. این رادیو از سال ۱۳۸۸ برنامه‌های  خود را اغاز کرده است و تنها رادیو در منظقه است که برنامه‌هایی برای زنان دارد از این میان زنده‌گی صحتمند برای زنان،  حقوق زنان و  زنان باز می‌گریند. . افسر صادق ولی با آموزش زنان آن‌ها را برای کار در این رسانه آماده و بکار می‌گیرد. وی بارها در این منطقه سنتی تهدید و حتا بایکوت شده است. این رادیو امروز در دو بخش مر أفغانستان و پاکستان بیش از یک میلیون شنونده دارد. در این رادیو ۲۰ کارمند مجرب و دانش‌آموخته در رادیو مصروف هستند که در این میان ۸ تن آنان بانوان هستند.

 

۱۲ نامیده شده برای جایزه‌های گزارش‌گران بدون مرز

 

دیگر نامیده شدگان جایزه شجاعت

پائلو بورومتی  متولد ۱۹۸۳ در سیسیل ایتالیا یکی از کارشناسان مافیا است. و برای کاووشگری شجاعانه‌اش  در کتاب «Giornale di Sicilia»  و سپس کارهایش در سایت La Spia  که از سال ۲۰۱۳ راه‌اندازی کرده است، بارها تهدید شده است . امروز تحت حفاظت پنج پلیس قرار دارد اما همچنان به کارش در مبارزه با فساد سازمان یافته ادامه می‌دهد.

 

چیدم توکر با وجود تهدیدها اما کاووشگری‌هایش را در باره فساد و سرکوب بی‌پیشینه آزادی رسانه‌ها در کشورش ترکیه ادامه می‌دهد. وی با ۳۲ سال سابقه کار در عرصه مسايل سیاسی، اقتصادی و قضایی امروز یکی از چهره‌های کاوشگری روزنامه‌نگاری در ترکیه است. امری که شکایت‌ها پرونده‌های قضایی پی در پی را برایش فراهم کرده است.

 

حمید ال‌مهدویی روزنامه‌نگار مراکشی و مدیر سایت بدیل یکی از چهره‌های شبکه‌های احتماعی است. او برای نوشته‌های انتقادی‌اش به دولت و ویدئوهای یوتوب که در آنها اخبار روز را تحلیل می‌کند‌، شناخته شده است. وی به هنگام پوش خبری تظاهرات مسالمت‌امیز ال‌حوصیما به تاریخ ۲۰ ژوييه  بازداشت و  با اتهام « تحریک به تظاهرات ممنوعه» به یک سال زندان محکوم شد. در ژوئن ۲۰۱۸ دادگاه تجدید نظر کازابلانکا وی را به سه سال زندان محکوم کرد.

 

دیگر نامیده شدگان جایزه کارایی

مرکز ارتباطات و اطلاعات زنان  در مکزیک CIMAC  انجمنی مدنی است که در سال ۱۹۸۸ از سوی روزنامه‌نگاران و فعالان ارتباطاتی تاسیس شده است. این انجمن به روزنامه‌نگاران، فعالان سیاسی و جامعه مدنی، موازین روزنامه‌‌نگارانه، حقوق بشر و برابری جنسیتی را آموزش می‌دهد.

 

خالد البشی  روزنامه‌نگار مصری و چهره شناخته شده‌ی سندیکای روزنامه‌نگاران و یکی از مدافعان جدی آزادی رسانه‌ها در مصر است. وی بینان‌گذار چندین سایت اطلاع‌رسانی است و برای دفاع از همکارانش قربانی مداوم شکایات و تهدیدها از سوی مخالفان آزادی رسانه‌‌ها است.

 

 

دیگر نامیده شدگان جایزه استقلال

هر بار با چهر‌پوشی از مهره‌های سنتی در برابر دوربین ظاهر می‌شود. أناس ارمیاو أناس یکی از چهره‌های روزنامه‌نگاری کاووشگرانه افریقای غربی است. چند روز پیش از انتشار اخرین کار تحقیقی‌اش در باره فساد در فوتبال در کشور غنا توسط یک نماینده مجلس به شکل مستقیم در رادیو تهدید به مرگ شد. امروز او مجبور به زندگی مخفی شده است و با پیام‌رسان‌های کد شده با مخاطبانش و منابع‌اش ارتباط می‌گیرد. با وجود تهدید‌ها اما برنامه «شماره ۱۲» را در ماه ژوئن سال روان پخش کرد، این مستند که با دوربین مخفی تهیه شده بود، رییس فدراسیون فوتبال غنا را به هنگام دریافت رشوه نشان داد.

 

پترو په‌‌تو معاون سردبیر سایت اطلاع رسانی مستقل www.24.hu مجارستان است. وی از ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ معاون سردبیر یکی از روزنامه‌های پر تیراژ و سیاسی کشورش Népszabadsag بود. این روزنامه که چندین مطلب تحقیقی در باره  فساد سیاست‌مردان نزدیکان  رییس جمهور ویکتور اوربان منتشر کرده بود، یک شبه به دلیل « مشکلات اقتصادی» تعطیل شد. او یکی از روزنامه‌نگاران جوان در امر مبارزه با علیه فساد است که عمیقا به موازین روزنامه‌نگاری مستقل باور دارد و به همین دلیل تحت فشارهای شدید اقتصادی قرار گرفته است.

 

safenewsrooms.org را طاها صدیقی روزنامه‌نگار پاکستانی بنیان گذاشته است که پس از ربودن نافرجامش به خارج پناهنده شده است.  هدف این پلاتفرم رقمی مبارزه با سانسور است. این پلاتفرم همیار رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران برای انتشار اطلاعات مستقل در برابر سرویس‌های امنیتی پاکستان،ناسیونالیست‌های هند و افراط‌گرایان مسلمان در بنگلادش است. در این منطقه گروه‌های خشونت‌گرا با تهدید و ربودن کشتن خبرنگاران تلاش می‌کنند تا مانع انتشار موضوع‌های «ممنوعه» شوند.

 

نگاه گزارش‌گران بدون مرز

 نگاه گزارش‌گران بدون مرز جایزه ای است نوبنیاد در سال روان که به روزنامه نگار، رسانه، و یا نهادی در بریتانیا داده می‌شود که نشان از شجاعتی ویژه و یا اثرمندی برجسته و تلاشی موثر برای برآمد استقلال کرده است.  

 

 

مدیسون مریاژ گزارشگرفینشنال تایم و متخصص حسابداری و مالیات با پنهان کردن هویت خود در شام سالیانه خیریه پرزیدانت کلوپ بعنوان پیشخدمت شرکت کرد و پرده از آزارهای جنسی زنان پیش‌خدمت برداشت. پس از انتشار این گزاش بسیاری از همیاری کنندگان از دادن کمک‌ خوداری کردند. پرزیدانت کلوپ نیز تعطیل شد.

 

دفتر محلی The Bureau Local شبکه‌ای از ۷۶۲ خبرنگار بریتانیایی است که می خواهند موج تازه‌ای از روزنامه نگاری کاووشگرانه را به وجود آورند. این شبکه پس از بنیاد نهادیش در سال ۲۰۱۷ تاکنون ۱۸۰ مقاله تحقیقی در باره دولت‌های محلی و  ملی  منتشر کرده است. دفتر محلی همچنان با در اختیار نهادن امکانات لازم همیار خبرنگارانی است که کار کاپپشگرانه را آغاز کرده‌اند.

 

گاردین و بی بی سی

این دو رسانه از جمله ۹۶ رسانه گردآمده از ۶۷ کشور در کنسرسیوم جهانی روزنامه‌نگاران کاووشگر هستند که در کار تحقیقی و روشنگرانه اسناد پاناما همکاری کردند. روشنگری این رسانه‌ها بحثی جهانی در باره بده بستان‌های آفشور را دامن زد. در دسامبر ۲۰۱۷ دفتر وکالت تخصصی در امر آفشور  Appleby  شکایتی علیه این دو رسانه برای سو استفاده از اعتماد آغاز کرد. گزارش‌گران بدون مرز با تاکید بر این که اطلاعات منتشر شده همگی به سود منافع همگان است، این اقدام  دفتر وکالت Appleby را محکوم و آن را خطری جدی علیه موازین روزنامه‌نگاری اعلام کرد.